پناه می برم به تو از علمی که سودی ندارد

نمی‌دونم چرا هر چه بیشتر می‌گذرد بیشتر به این مطلب می‌رسم که علم به ما هُوَ علم در آن سوی مرزها به هیچ عنوان معنی ندارد و هر آنچه ما از تحقیقات ظاهراً خالصانه علمی و بشردوستانه می‌بینیم درواقع در لایه‌های پنهان خود تحت و در پشت‌صحنه از یک صنعت نشأت می‌گیرد. و هر آنچه در کشورهای ظاهراً توسعه نیافته نظیر کشور ما به عنوان ارزش ذاتی علم می‌بینیم درواقع تأثیر یک خیمه‌شب‌بازی ماهرانه و هدایت‌شده از طرف جامعه‌ی آن سوی مرزها برای قانع کردن ذهن‌های دانشمندان کشورهای ظاهراً کمتر توسعه یافته برای صرف وقت و تلاش در جهت امیال و اغراض ظاهراً پیشرفته است.

من قریب به سه سال است که وقت خود و قریب به یکصد میلیون تومان از بیت‌المال مملکت را به دستور دانشکده‌ی متبوع خود، صرفِ به سرانجام رسیدن پروژه‌ای کرده‌ام که از روز اول مثل روز برایم روشن بود که یافته‌های تحقیقم به این زودی‌ها درون مرزهای این سرزمین استفاده‌ای نخواهد داشت. البته که تحقیق در دست من نتایج بسیار خوب و قابل ارائه‌ای در سطح جهانی دارد ولی درون کشور هیچ کاربردی ندارد (و شاید تا دهه‌های آینده نیز نداشته باشد). قصد ورود به موضوع تحقیق خود را ندارم ولی امشب درحالی  که داشتم مطالعه‌ی آزاد می‌کردم مطلبی را دیدم که باعث شد این مطلب را بنویسم.

ماجرا از این قرار است که یک زبان شناس در زبان انگلیسی، فرمولی ارائه کرده است که میزان سخت بودن یک متن را بر اساس طول کلمات و تعداد کلمات در جمله‌ها بیان می‌کند. در ابتدا به نظر می‌رسد که خوب تحقیقات مربوط به زبان شناسی معمولا جزء علوم پایه اند و نمی‌توان از آنها توقع کاربردی بودن را داشت. نمی‌توان توقع داشت که اساتید زبان شناس صنعتی باشند. خوب ادامه‌ی مطلب بسیار جالب می شود:

"The Flesch–Kincaid" (F–K) reading grade level was developed under contract to the U.S. Navy in 1975 by J. Peter Kincaid and his team. Related U.S. Navy research directed by Kincaid delved into high-tech education (for example, the electronic authoring and delivery of technical information), usefulness of the Flesch–Kincaid readability formula, computer aids for editing tests, illustrated formats to teach procedures, and the Computer Readability Editing System (CRES).

The F–K formula was first used by the Army for assessing the difficulty of technical manuals in 1978 and soon after became a United States Military Standard. Pennsylvania was the first U.S. state to require that automobile insurance policies be written at no higher than a ninth-grade level (14–15 years of age) of reading difficulty, as measured by the F–K formula. This is now a common requirement in many other states and for other legal documents such as insurance policies.

به صورت خلاصه این را گفته که آقای دکتر فلانی  و فلانی این مدل‌ها را طی یک قرارداد با ارتش آمریکا، به دست آورده اند. یعنی کاری که انجام داده‌اند اساسا صنعتی بوده است. نیاز روز جامعه بوده است. نیاز دولت و ملت بوده است. ارتش آمریکا می‌خواسته متون فنی که در اختیارش بوده است را از نظر سختی مطالعه بررسی کند ولی معیار درستی در اختیار نداشته است. بنابراین سفارش این کار را به آقایان اساتید می‌دهد و آنها هم این کار را انجام می‌دهند. بعد ها مجلس قانون گذار یک حد بالا برای سخت بودن متون قانون و قراردادها بر اساس این مطالعه گذاشته است که باید رعایت بشود.

حالا شما در نظر بگیرید که در کاربردی‌ترین رشته‌های دانشگاهی ما به علت ( اصلا نمی‌خوام بگم به چه علتی به هر علتی) امروز کارهای در حال انجامم است که حتی علتش را نمی‌توانیم برای خودمون توضیح بدیم و صرفا با این که دانش یک گنجینه است و با دید اقتصادی نباید به اون نگاه کرد، خودمون را فریب میدیم.

پ.ن: با یک گل بهار نمیشه و مشت هم نمونه‌ی خروار نیست. ولی شما همین سر نخ را بگیری ته هر تحقیقی که بخوای می تونی در بیاری که قراره چه منفعت اقتصادی، مدیریتی، لجستیکی و استراتژیکی به حمایت کننده‌ی تحقیق برسونه. هر چند که پیدا کردنش بسیار دشوار باشه...

پ.ن: اللهم انی اعوذ بک من علم لاینفع (پناه می برم به تو از علمی که سودی ندارد)

هنر شفاف اندیشیدن

خیلی وقت بود که به علت مشغله کاری، کتاب جدیدی نخونده بودم.

بعد از یک مدت طولانی متوجه شدم که اگر به این مشغله های کاری بخوام رو بدم باید تا آخر عمر پابندشون باشم و به هیچ چیزی نمیرسم.

بنابراین دست بردم توی تاقچه و کتابی که خیلی وقت بود منتظر خونده شدن بود را برداشتم.

کتاب «هنر شفاف اندیشیدن» نوشته‌ی رولف دوبلی، نویسنده‌ی سوییسی هست که به وسیله‌ی عادل فردوسی پور (همون عادل ۹۰) ترجمه شده.

ترجمه ی کتاب نسبتا خوب هست مخصوصا این که متن کتاب اصالتا به آلمانی نوشته شده و چند دستی تا زبان فارسی دست به دست شده.

من متن انگلیسی کتاب را هم خوندم و میشه گفت که ترجمه‌ی عادل خوب هست و منظور را رسونده.

کتاب هنر شفاف اندیشیدن یا the art of thinking clearly یا kunst des klaren denkens به خطاهای انسان در حوزه‌ی تفکر می‌پردازه.

خطاهایی که باعث می‌شوند تصمیمات درستی نگیریم.

کتاب از دسته‌ی کتاب های منطق نیست. یا مثل مثلا کتاب «مغالطات» نوشته‌ی علی خندان به دسته بندی خطاهای منطقی نمی‌پردازه. بلکه بیشتر به نوعی یک دفتر یادداشت از انواع خطاهایی است که نویسنده در زندگی روزانه‌اش ( به عنوان یک اقتصاد دان و نویسنده رمان!) به آنها دچار بوده.

در طول کتاب نویسنده غالبا بعد از مطرح کردن یک خطا به تحقیقات و آزمایش‌های علمی (غالبا روانشناختی) انجام شده بر روی آن خطا نیز اشاره می‌کنه. برای امثال من این ارجاعات به قدری جذاب بودند که مدام تمایل داشتم از روی اونها یادداشت برداری کنم.

از نظر نگارش کتاب را می‌تونید مثل کتاب نفحات نفت رضا امیرخانی یا کتاب ۹۹ خطای یک مدیر مشابه دونست. اگر چه که کتاب نفحات نفت از نظر بنیاد های ادبی وضعیت بهتری دارد ولی از نظر بنیادهای علمی به اندازه‌ی این کتاب پرداخته نشده است. (این را گفتم که بدونید کتاب کجاها قرار داره)

در کل از خوندن این کتاب لذت بردم و خوندنش را توصیه می کنم.

اگر قاطر کسی را رم ندهی با تو کاری ندارند

در شبی از شبها ملا نصرالدین وزنش کنار هم نشسته بودند و از هر دری حرف می زدند همسر ملا پرسید : تو می دانی که در آن دنیا چه خبر است و بعد از مرگ چه بلایی سر ‌آدم می آورند ؟ ملا گفت : من که نمرده ام تا از آن دنیا خبر داشته باشم ولی این که کاری ندارد الان به آن دنیا می روم و صبح زود خبرش را برای تو می آورم .زن ملا خوشحال شد و تشکر کرد . ملا از جا بلند شد و یکراست به طرف گورستان رفت و توی قبری خالی دراز کشید آن قبر از آخرین قبرهای گورستان بود و کنار جاده قرار گرفته بود تا یک نفر از جاده ی کنار گورستان عبور می کرد . ملا فکر می کرد که فرشته ها دارند به سراغش می‌آیند و سوال و جواب می کنند و از حرفهای آنها می فهمم که در آن دنیا چه خبر است ؟ ساعت ها گذشت ولی خبری نشد کم کم ملا خوابش گرفت صبح که شد کاروانی از‌ آن جا عبور می کرد . شترها هر کدام زنگی به گردان داشتند با شنیدن صدای زنگ ملا از خواب بیدار شد و گمان کرد که وارد دنیای دیگری شده سراسیمه از جا پرید و از قبر بیرون آمد .
ساربانی که افسار چند شتر در دستش برد افسارها را از ترسش رها کرد و پا به فرار گذاشت . کالاهایی که پشت شتران بود بر زمینی ریخت . اوضاع شیر تو شیر شد . کاروان به هم ریخت . بزرگ کاروان ساربان فراری با با خشم صدا زد و گفت : چرا بیخودی فریاد کشیدی و شترها را فراری دادی ؟ ساربان ماجرای قبر کنار جاده را تعریف کرد . کاروانیان ملا را به حضور کاروان سالار آوردند . کاروان سالار تا ملا را دید سیلی محکمی به گوشش زد و او را به باد فحش گرفت صاحبان کالا هم هر کدام با چوب و چماق به جان ملا افتادند و او را زخمی کردند .ملا فرار کرد و به خانه اش رسید . زن بدون توجه به سر و صورت ملا تا در را گشود و گفت : ببینیم از آن دنیا برایم خبر آورده ای ؟ ملا گفت : خبری نبود . همین قدر فهمیدم که اگر قاطر کسی را رم ندهی با تو کاری ندارند .

صفت آمریکایی

‏حسنین هیکل (روزنامه‌نگار مصری) می‌نویسد:

تا قبل از کودتا علیه دولت ملی دکتر مصدق در ایران، آمریکا از آنجائیکه سابق استعماری در منطقه نداشت، محترم بود.

اما درست از عصر ۲۸مرداد۱۳۳۲، صفتِ "آمریکایی" دیگر در هیچ‌کجای خاورمیانه، عنوان شرافتمندانه‌ای محسوب نمی‌شد!

ریش بایزید یا دم خر؟

یک وقت بچه‌ها راه را بر بایزید گرفتند و پسرکى به شوخى پرسید:

«پیرمرد! ریش تو مُحترم‌تر یا دُمِ خر؟»

بایزید ریشى جنبانید و با خنده گفت:

«فرزند! اگر از پُلِ‌ صراط بگذرد ریش‌ِ بایزید و اگر نگذرد دُمِ خر»

[تذکرة الاولیاء/ ذکر ابویزید بسطامی]

گل نرگس و افسانه ی نارسیس

#میگن
‍ نارسیس نام جوان زیبایی است در اساطیر یونان .
که دختری به نام اکو (انعکاس صدا یا به فارسی پژواک)
بر او عاشق می شود و چون جواب نامساعد می شنود ،
نفرین می کند که او عاشق کسی شود که
هرگز نتواند به او برسد.

پس او روزی عکس خود را  در آب می بیند،
 و برخود عاشق می شود.
هر روز بر لب برکۀ آب می آید و با خود نرد عشق می بازد
و شِکوه می کند که آخر تو که با من دوستی ،
وقتی می آیم می آیی، وقتی لبخند می زنم لبخند می زنی؛
پس چرا وقتی دستم را دراز می کنم تا دست تو را بگیرم ،
آشفته می شوی و از من می رمی.

نارسیسوس آن قدر در فراق خویش غصه می خورد
و اشک می ریزد تا می میرد.
پس حوریان و پریان صحرایی گرد او می آیند ،
و می گویند «حیف است چنین جلوه ای از زیبایی به زیرخاک رود.
 
بهتر است او را به گُلی تبدیل کنیم که پیوسته در کنار آب بروید
و عکس جمال خود را در آب ببیند.»
و او را به گل نرگس تبدیل می کنند.
(معنی نارسیس نیز «نرگس» است.)

اصطلاح نارسیسیسم به معنی «خود شیفتگی»
یکی از بیماری های روانی است و به کسانی گفته می شود که
سخت و به طور بیمار گونه ای شیفته و بی قرار خویش اند.

در قلمرو زرین
الهی قمشه ای
آدرس کانال من در تلگرام : @ BDVTT

سیاست باید در خون آدم باشد.

میگن
سیاستمدارى تعریف میکرد که: از دختر یکی از دوستان پرسیدم که وقتی بزرگ شدی میخوای چیکاره بشی؟ گفت که میخواد رئیس جمهور بشه. دوباره پرسیدم که اگه رئیس جمهور بشی اولین کاری که دوست داری انجام بدی چیه؟
جواب داد: به مردم گرسنه و بی خانمان کمک میکنه.
بهش گفتم: نمیتونی منتظر بمونی که وقتی رئیس جمهور شدی این کار رو انجام بدی، میتونی از فردا بیای خونه ی من و چمن ها رو بزنی، درخت ها رو وجین کنی و پارکینگ رو جارو کنی. اونوقت من به تو 50 دلار میدم و تو رو میبرم جاهایی که بچه های فقیر هستن و تو میتونی این پول رو بدی بهشون تا برای غذا و خونه ی جدید خرج کنن.
توی چشمام نگاه کرد و گفت:چرا همون بچه های فقیر رو نمیبری خونه ات تا این کارها رو انجام بدن و همون پول رو به خودشون بدی؟!

نگاهی بهش کردم و گفتم: به دنیای سیاست خوش اومدی...!

شعر قارئه الفنجان و ترجمه اش از نزار قبانی

نزار قبانی در سال ۱۹۲۳ در شهر دمشق پایتخت سوریه چشم به جهان گشود. دروس ابتدایی و مقطع دبیرستان را در همین شهر گذراند. سپس در رشته حقوق دانشگاه دمشق مشغول به تحصیل شد و توانست در سال ۱۹۴۵ مدرک کارشناسی خود را بگیرد. پس از اتمام تحصیلات، به جای پرداختن به حرفه وکالت بر آن شد تا به هیات دیپلماتیک سفارت سوریه در قاهره بپیوندد و چند سالی در سفارتخانه کشورش در ترکیه، انگلیس، لبنان و اسپانیا مشغول به کار بود.

برخی معتقدند تعلق خاطر او به موضوع زن ناشی از دو مساله و حادثه یی است که به شدت در روح و روان او تاثیر فراوان گذاشت. حادثه اول به خودکشی خواهرش وصال برمی گردد که در عشق خویش ناکام ماند و چاره یی جز انتحار نیافت و حادثه دوم به ترور همسر عراقی اش به نام «بلقیس الراوی» بازمی گردد که در جریان بمب گذاری یک گروهک مخالف رژیم عراق در سال ۱۹۸۱ در سفارت این کشور در بیروت جان باخت. نزار در پی کشته شدن همسرش بلقیس در سال ۱۹۸۱ قصیده یی می سراید. او در این قصیده لطیف ترین احساسات شاعرانه خویش را برای خواننده بیان می کند و کشته شدن همسرش را بهانه یی برای محکوم کردن فتنه ها و تفرقه های موجود بین عرب ها قرار می دهد. آنجایی که می گوید؛ «اگر آنان درخت زیتونی را از ربع قرن پیش آزاد کردند یا میوه لیمویی را بازگرداندند و پلیدی را از تاریخ محو نمودند از قاتلان تو تشکر خواهم کرد ای بلقیس، اما آنان فلسطین را ترک کردند تا آهویی را بکشند.»

نزار در آوریل ۱۹۹۸ در لندن چشم از جهان فروبست. اما مردم همچنان خاطره نزار را که با صدای آرام ولی پراحساسش اشعارش را می خواند به یاد دارند. جسد نزار قبانی به دستور حافظ اسد رئیس جمهور وقت سوریه با احترام نظامی و تشریفات رسمی بر دوش هزاران نفر از دوستداران شعرش در دمشق زادگاه او به خاک سپرده شد.

در ادامه مطلب شعر فال قهوه ی او با ترجمه آورده شده اشت

لبیروت . من قلبی سلام لبیروت

#میگفت

همیشه یک چیز مشترک میتونه جرقه ای باشه برای شروع به حرف زدن و دوست شدن با یکی ، ماریان رو تو ایستگاه قطار اسلو دیدم داشتم کتاب فارسی نگاه میکردم که پرسید عرب هستی گفتم  نه این فارسی ست . این جمله شروعی شد برای بحث من و ماریان و برایم بخواند لبیروت….من قلبی سلام لبیروت…./و قبل للبحر والبیوت…/لصخرة کأنها وجه بحار قدیم./…هی من…..روح الشعب خمر ….

ترجمه ی شعر لبیروت ...

لبیروت …
برای بیروت است
من قلبی سلام لبیروت …
سلام قلب من برای بیروت است
و قبل للبحر والبیوت …
و بوسه های قلبم برای دریا و خانه هایش
لصخرة کأنها وجه بحار قدیم …
و برای آن صخره که به چهره ملاحی از دورها می ماند
هی من … روح الشعب خمر …
بیروت که میی است از روح مردمانش سرشته
هی من … عرقی هی خبز و یاسمین …
و عرق جانش از نان و یاسمین
فکیف صار طعمها … طعم نار و دخان …
پس چگونه طعم آتش و دود گرفت؟
لبیروت …
برای بیروت است
مجد من رماد لبیروت …
شکوهی از تبار خاکستر ها برای بیروت است
من دم لولد حمل فوق یدها …
که از خون کودکی که بر دستانش حمل کرد
أطفأت مدینتی قندیلها …
روشنای شهر تاریک گشت
أغلقت بابها …
درهایش بسته شد
أصبحت فی المسا وحدها …
و بی کس تنها شده بماند در خاموشی
وحدها و لیل …
تنها او و شب
لبیروت …
برای بیروت است
من قلبی سلام لبیروت …
سلام قلب من برای بیروت است
و قبل للبحر والبیوت …
و بوسه های قلبم برای دریا و خانه هایش
لصخرة کأنها وجه بحار قدیم …
و برای آن صخره که به چهره ملاحی از دورها می ماند
أنت لی … أنت لی … آه عانقینی أنت لی …
تو از آن منی … تو آنِ منی … آه مرا در آغوشت گیر که تو از منی
رایتی و حجر الغد و موج سفر …
علممی و سنگ فردایم و موج سفرم
أزهرت جراح شعبی أزهرت …
که زخم های مردمم شکوفه کرده
دمعة الأمهات …
و اشک مادرانش
أنت بیروت لی … أنت لی …
بیروت تو از آن منی … از آن ِمن
آه عانقینی …
آه تنگ در آغوشم گیرس

ما و گناهانمان

«ما با گناهانمان عذاب می‌شویم، نه به خاطر آنها»
البرت هابارت